Angstvalkuilen
Angst is een normale emotie die je helpt om alert te blijven in gevaarlijke situaties. Maar wat als angst je leven gaat beheersen? Voor jongeren kan dit extra uitdagend zijn. Studiedruk, sociale verwachtingen en de constante aanwezigheid van sociale media kunnen angstgevoelens versterken. Het gevaar is dat angst je beperkt in je dagelijkse activiteiten en je groei en ontwikkeling belemmert. In dit proces kunnen verschillende angstvalkuilen op de loer liggen, die ervoor zorgen dat angst je nog verder in de greep krijgt. Maar welke angstvalkuilen brengt angst met zich mee, en hoe voorkom je dat je erin vast komt te zitten?
Vermijding als kortetermijnoplossing
Een van de grootste valkuilen van angst is vermijding. Wanneer iets je angstig maakt, lijkt het logisch om die situatie te vermijden. Bang om te spreken in de klas? Dan steek je je hand niet op. Angst voor sociale interacties? Dan zeg je die afspraak met vrienden af. Dit kan op korte termijn opluchting geven, maar op lange termijn versterkt het juist je angst (Clark & Beck, 2010). Vermijding voorkomt dat je leert omgaan met de situatie, waardoor je angst steeds groter wordt. Uiteindelijk kan dit ervoor zorgen dat je steeds minder durft en je wereld steeds kleiner wordt.
Perfectionisme en faalangst
Veel jongeren ervaren druk om te presteren, zowel op school als in hun sociale leven. Angst kan zich uiten in perfectionisme: de constante drang om geen fouten te maken uit angst voor kritiek of falen. Dit kan leiden tot stress, uitstelgedrag en zelfs burn-outklachten (Egan, Wade & Shafran, 2011). Perfectionisme kan ervoor zorgen dat je jezelf extreem hoge eisen oplegt, waardoor je nooit tevreden bent met je prestaties. Dit kan een negatieve invloed hebben op je zelfvertrouwen en ervoor zorgen dat je bang bent om nieuwe uitdagingen aan te gaan, uit angst om niet goed genoeg te zijn.
Sociale isolatie en eenzaamheid
Angst kan er ook voor zorgen dat je minder sociaal actief wordt. Sociale angst, de angst om beoordeeld of afgewezen te worden, kan ertoe leiden dat je sociale situaties gaat vermijden. Dit vergroot de kans op eenzaamheid en depressieve gevoelens (Stein & Stein, 2008). Vooral in een tijd waarin sociale media een grote rol spelen, kan het lastig zijn om onderscheid te maken tussen echte en oppervlakkige sociale connecties. Als je je sociale contacten steeds verder beperkt, kan dit ervoor zorgen dat je je steeds eenzamer voelt en het moeilijker wordt om jezelf open te stellen voor anderen.
Negatieve gedachten
Angstvalkuilen kunnen ook gepaard gaan met negatieve gedachten die je blijven herhalen. Dit kan variëren van gedachten als “Ik ben niet goed genoeg” tot “Iedereen zal me uitlachen als ik dit doe”. Volgens cognitieve gedragstherapie spelen deze gedachten een grote rol bij het in stand houden van angstklachten (Clark & Beck, 2010). Hoe meer je deze gedachten gelooft, hoe moeilijker het wordt om angst te overwinnen. Het doorbreken van deze negatieve denkpatronen is een belangrijke stap in het verminderen van angst.
Hoe kun je uit de angstvalkuilen blijven?
Hoe kan je uit de angstvalkuilen komen? Het goede nieuws is dat je angst kunt aanpakken. Het herkennen van deze valkuilen is de eerste stap. Door jezelf bloot te stellen aan situaties die angst oproepen, zonder meteen te vluchten, leer je ermee omgaan. Cognitieve gedragstherapie (CBT) kan bijvoorbeeld helpen om negatieve gedachtepatronen te doorbreken en gezondere coping mechanismen te ontwikkelen (Hofmann et al., 2012).
Het kan helpen om realistische doelen te stellen en stap voor stap uitdagingen aan te gaan. Dit kan betekenen dat je begint met kleine sociale interacties of dat je bewust oefent om minder perfectionistisch te zijn. Door te oefenen met ongemakkelijke situaties, bouw je zelfvertrouwen op en dan zal je merken dat angst niet altijd betekent dat je iets niet aankunt.
Wil je meer weten over hoe je beter met angst kunt omgaan? Meer informatie kun je lezen op deze website. Hier vind je informatie over verschillende vormen van angst en hoe je stap voor stap meer controle krijgt over je gevoelens. Wil je meer weten over angstvrijleven en hoe je eventueel handvaten voor jezelf kunt creëren? Klik dan hier voor meer informatie.
Literatuurlijst:
Clark, D. A., & Beck, A. T. (2010). Cognitive therapy of anxiety disorders: Science and practice. Guilford Press. https://www.guilford.com/books/Cognitive-Therapy-of-Anxiety-Disorders/David-Clark/Aaron-Beck/9781606234342
Egan, S. J., Wade, T. D., & Shafran, R. (2011). Perfectionism as a transdiagnostic process: A clinical review. Clinical Psychology Review, 31(2), 203-212. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2010.04.009
Hofmann, S. G., Asnaani, A., Vonk, I. J., Sawyer, A. T., & Fang, A. (2012). The efficacy of cognitive behavioral therapy: A review of meta-analyses. Cognitive Therapy and Research, 36(5), 427-440. https://doi.org/10.1007/s10608-012-9476-1
Stein, M. B., & Stein, D. J. (2008). Social anxiety disorder. The Lancet, 371(9618), 1115-1125. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(08)60488-2